نمودار عملیات واحد T-xy یک ابزار مهم در مهندسی شیمی و مهندسی فرآیند است که برای توصیف رفتار مخلوط‌های مایع-بخار استفاده می‌شود. این نمودار دمای مخلوط را به عنوان تابعی از ترکیب مایع و بخار (در محورهای x و y) نشان می‌دهد و به مهندسان امکان می‌دهد تا اطلاعات مفیدی در مورد تعادل فازی و فرآیندهای تقطیر به دست آورند.
برای تهیه این نمودار، ابتدا یک مخلوط دو جزئی انتخاب می‌شود و داده‌های تعادلی بین فاز مایع و بخار در دماهای مختلف جمع‌آوری می‌شود. سپس این داده‌ها بر روی نمودار ترسیم می‌شوند که در آن محور افقی (x) نمایانگر جزء مولی مایع و محور عمودی (y) نمایانگر جزء مولی بخار است. نمودار T-xy به مهندسان امکان می‌دهد تا دماهای مختلف عملیات را تحلیل کرده و نقاط جوش و تراکم نسبی اجزاء مخلوط را تعیین کنند. این اطلاعات برای طراحی و بهینه‌سازی ستون‌های تقطیر و سایر فرآیندهای جداسازی بسیار حائز اهمیت است.
